Toon meer colums

2016- Bij de maand oktober

Godsnamen in de bijbel:  KURIOS

De naam Kurios  (Heer)komt ongeveer zevenhonderd maal in het Nieuwe Testament voor. Dat is veel en heel vertrouwd. Toen het Oude Testament in de periode van 250-100 jaar voor Christus door 70 vertalers in het Grieks werd vertaald hebben ze de Godsnaam Jahweh vertaald met Kurios, Heer. Kurios heeft dezelfde betekenis als het Hebreeuwse Adonai dat ook heer, meester, baas betekent.

Het Griekse Oude Testament (Hebreeuws: Tenach) noemt men ook wel ‘de Septuagint’ (betekent: de 70) en wordt afgekort met LXX (= 70 in Romeinse lettertekens).

Het Engelse Sir kan een gewone aanspreektitel voor een man zijn, maar het is ook een adellijke titel. Zo was in de tijd van de apostelen Kurios zowel een gewone aanspreekvorm alsook een zeer voorname. Sommige Romeinse keizers lieten zich als een god aanbidden. Wie zo’n keizer aansprak moest de titel Kurios gebruiken. Christenen maakten hiertegen bezwaar omdat zij maar één Kurios erkennen: Jezus Christus, Hij is Heer! (Handelingen 2:36; 1 Timoteüs 1:12).

Hoe moet de Naam van God in onze taal geschreven worden: Heer, Heere of Here? Met hoofdletters of met kleine letters? Daar is al veel om te doen geweest. In bepaalde kringen wil men heel graag de uitgangs-e vasthouden in Heere of Here. Deze uitgangs-e in Heere of Here is een buitengewone afwijking van het hedendaagse Nederlands. Onze taal verandert, maar niet iedereen vindt dat de Godsnaam mee moet veranderen.  Toch worden we niet persé oneerbiediger naar God wanneer onze vertaling wijzigt.

Het gaat in die discussie dus eigenlijk om de weergave van de Hebreeuwse vierletterige naam JHWH, het zogeheten tetragrammaton, traditioneel gevocaliseerd en gelezen als Adonai (joods) en Kurios (Grieks). De Statenvertaling heeft hiervoor altijd consequent HEERE of Heere gebruikt. Joden spreken de Godsnaam JHWH niet uit of omschrijven die met de woorden Adonai of Elohim, of kortweg met ‘de Naam’. Er zijn ondertussen talrijke omschrijvingen gebruikt, zoals de Eeuwige, de Aanwezige, de Barmhartige.

Calvijn beschouwde zelfs ‘de Eeuwige’ als de adequate weergave van de Godsnaam, maar hij werd in zijn tijd niet gevolgd.De term ‘Heer’ sluit goed aan bij de oude joodse én de christelijke nieuwtestamentische traditie en bovendien bij het overgrote deel van de kerk in deze wereld. Bovendien zou men anders in het Nieuwe Testament in problemen komen, omdat ‘kurios’ alleen maar met ‘Heer’ vertaald kan worden.

J.M. Weststrate