Toon meer colums

2021- Bij de maand november

Kijk naar de vogels: de Uil

Ik ben als een uil in de woestijn, een Steenuil in een verlaten bouwval. Slaap ken ik niet, ik ben eenzaam, als een vogel op het dak. Mijn vijanden honen mij weg, heel de dag word ik bespot en verwenst’ (Psalm 102; 7-9)   

 Als je in deze maand ’s avonds in het bos of een park met oude bomen bent, is er een kans dat je de spookachtige roep van een Bosuil hoort. Deze soort is er vaak vroeg in het seizoen bij om hun territorium af te bakenen. Een Bosuil kan in januari al zitten te broeden of jongen hebben. Verder kun je soms in de schemering een schim zien van de Ransuil, Kerkuil of de nog zeldzamer Velduil. En helemaal bijzonder is de ontmoeting met een Oehoe. In het buitengebied kun je het roepje van de Steenuil horen of deze zelfs zien als de vogel lekker in het zonnetje voor een nestkast of op de nok van het dak zit. Enkele gemeenteleden hebben het geluk dat er een Steenuil op hun erf woont. 

Uilen hebben altijd tot de verbeelding gesproken. Het zijn voornamelijk nachtdieren. Hun verenkleed is zo gemaakt dat ze kunnen vliegen zonder geluid te maken. Als je dan zo’n schim langs ziet vliegen dan kan dat wel beangstigend werken. Dit heeft de uil ook vaak een plek in literatuur of films gegeven.

Psalm 102 is geschreven door iemand die op dat moment in een wanhopige situatie zat. Hij vergelijkt zichzelf met een uil in de woestijn, met een Steenuil in een verlaten bouwval. Een vogel op een dak, eenzaam en zonder slaap. Vijanden honen hem weg en bespotten hem. Een herkenbaar beeld in de dierenwereld. Uilen zitten vaak de hele dag op een vaste plek. Een holte, een boomtak, een dak. Als andere vogels hem ontdekken dan blijven deze steeds roepend om de uil heenvliegen. Ook al hoeven ze op dat moment geen gevaar te verwachten van de uil.

Misschien ook wel een herkenbare situatie voor ons mensen. Als het leven tegenzit wil je soms even rust. Maar dan komt juist alles extra op je af. Gelukkig vindt de schrijver troost. In de wetenschap dat de Heer voor eeuwig troont. Zijn roem zal duren van geslacht op geslacht. Een troost voor iedereen.

Uilen staan symbool voor wijsheid. Dit is waarschijnlijk terug te leiden tot de Griekse mythologie, waar de godin van de wijsheid, Athene, vergezeld werd door een uil. Maar uilskuikens worden juist weer voor dom gehouden. We gebruiken toch niet voor niks het  woord ‘uilskuiken’ als iemand iets doms of dwaas doet? Terwijl wijsheid toch de norm is? Maar God ziet het anders:

Laat niemand zichzelf bedriegen. Wanneer iemand van u denkt dat hij in deze wereld wijs is, moet hij eerst dwaas worden; pas dan kan hij wijs worden. Wat namelijk in deze wereld wijsheid is, is dwaasheid bij God, want er staat geschreven: ‘Hij vangt de wijzen in hun eigen sluwheid.’ (1 Korintiers 3:18-19)

Met al onze wereldse wijsheid zijn we dus gewoon uilskuikens. God wil dat we weer dwaas worden. Dat we weer gaan geloven als een kind. Onbevangen, zonder (te) veel kennis. Durven te zeggen dat we iets echt niet begrijpen. Uitspreken dat diep in ons hart soms twijfel leeft. Dat vragen van een ander ook onze vragen zijn. Geloven als een kind betekent veel vragen aan God stellen. Omdat je weet dat Hij de antwoorden heeft. Maar ook open staan voor de antwoorden. Vertrouwen als een kind en onvoorwaardelijk accepteren wat God je vertelt. Blijkbaar kan geloven simpel zijn.

Matthijs Bootsma