Toon meer colums

2016- Bij de maanden juli en augustus

Godsnamen in de bijbel:  JEHOVAH

De naam Jehovah wordt ook al eeuwen gebruikt als godsnaam en is het eerst gevonden in een 13e eeuws geschrift tegen de Joden. In de 14e eeuw werd de naam gebruikt door de theoloog Porchetus. Twee eeuwen later was de naam al breed bekend.

De Jehovah-getuigen beweren stellig dat de naam van God Jehovah moet zijn. De naam Jehovah berust op de lezing van de godsnaam JHWH met daarbij de klinkertekens van het Hebreeuwse Adonaj (‘mijn heer’). De Joden waren gewoon om JHWH niet uit te spreken, maar daarvoor  een andere naam te gebruiken, zoals Adonaj.

De Masoreten, oude (over)schrijvers, hadden de klinkers van Adonaj onder de Godsnaam JHWH geplaatst om eraan te herinneren dat  men JHWH als ‘Adonaj’ moest uitgespreken.

In veel gevallen vinden we in het OT de samenstelling Adonai JHWH. Moesten de lezers dan 'Adonai Adonai' zeggen? Nee, in die gevallen werden de klinkers van het woord Elohim ('God') onder JHWH geplaatst, opdat voor Adonai JHWH luidop gelezen werd ‘Adonai Elohim’.

Hoe de naam JHWH ook moet hebben geklonken, het kan niet Jehovah zijn. De klinkers o en a zouden dan bij één medeklinker geplaatst moeten worden en wel de ‘w’ (Hebreeuwse letter waw). Dit is volgens de Masoretische vocalisatie onmogelijk. De regel is dat er slechts één klinker bij of onder één medeklinker geplaatst mag worden. Bovendien is het niet waarschijnlijk dat, wanneer de Masoreten niet wilden dat JHWH als Jehovah werd uitgesproken, men het zo zou vocaliseren dat een onoplettende lezer het toch als zodanig zou lezen. De lezing ‘Jehovah’ dient dus om grammaticale redenen afgewezen te worden. Waar komt het gebruik van de naam Jehova vandaan? De ’Jewish Encyclopedia’ zegt daarover:

‘Men neemt algemeen aan, dat Jehova een verzinsel is van Peter Galatin, biechtvader van paus Leo X... in wiens voetstappen Fagius deze hybridische vorm gebruikte... Maar het schijnt dat zelfs vóór Galatin de naam Jehova algemeen gebruikt werd... Deze wordt aangetroffen in ’Pugio Fidei’ van Raymond Martin, dat in 1270 werd geschreven’ (deel VII, blz. 88).

Jehova’s Getuigen verklaren in het voorwoord van hun bijbelvertaling:

‘Hoewel wij geneigd zijn de uitspraak ’Jahweh’ als de meer juiste te beschouwen, hebben wij de vorm ’Jehova’ aangehouden, omdat men met dit begrip sinds de 14e eeuw vertrouwd is.’

De Statenbijbel noemt Jehovah in de Kanttekeningen:

'Na de voleyndinge van het werck der scheppinge, wort hier aldereerst Gode de naem van Iehovah gegeven' (Kanttekeningen op Genesis 2:4).

Vooral enkele 18e-eeuwse vertalingen nemen de naam Jehovah in de tekst op, en ook Van der Palm (1818-1830) noemt hem een enkele keer. In de negentiende eeuw treffen we hem regelmatig aan in literaire en religieuze teksten; nu is hij niet gebruikelijk meer.

In de Nieuwe Bijbelvertaling is er na uitvoerige discussie voor gekozen om bij de traditie aan te sluiten en JHWH weer te geven door HEER.

De naam Jehova's getuigen is gebaseerd op Jesaja 43:10-12: 'Jullie zijn mijn getuige - spreekt de HEER - dat ik werkelijk God ben' (Jesaja 43:12, NBV ).

J.M. Weststrate